|
მთავარი » 2011 » ივნისი » 9 » იტალია
|
 ქვეყანა დასავლეთ ევროპაში, აპენინის ნახევარკუნძულსა და მიმდებარე კუნძულებზე. მოსაზღვრე ქვეყნებია:საფრანგეთი, შვეიცარია, ავსტრია, სლოვენია. იტალიის ტერიტორიაზე მდებარეობს ორი სუვერენული სახელმწიფო-ანკლავი: ვატიკანი და სან-მარინო. იტალია მდებარეობს ზომიერი სარტყლის ტყის ზონისა (ჩრდ-ით) და სუბტროპიკული სარტყლის (სამხრ-ით) ფარგლებში. მის ბუნებაზე დიდ გავლენას ახდენს ხმელთაშუა ზღვა. ნაპირი სუსტადაა დანაწევრებული, ცოტაა მოხერხებული უბე. შედარებით მეტადაა დანაწევრებული აპენინის ნახევარკუნძულისსამხრეთი სანაპირო. სანაპირო ხაზის სიგრძეა დაახლოებით 7 500 კმ. ტერიტორიის დაახლოებით 4/5 უჭირავს მთებსა და მაღლობებს. ჩრდილოეთით გადაჭიმულია ალპები (მთა მონბლანი, 4807 მ - იტალიის - უმაღლესი წერტილი), მის სამხრ - ით, აპენინის ნახ. კუნძულის გასწვრივ, თითქმის 1200 კმ - ზე გადაჭიმულია აპენინები (მთა კორნო, 2914 მ), ეტნა (3340 მ),სტრომბოლი, ვულკანო. შუა და სამხ. იტალიაში ხშირია მიწისძვრა (მესინის - 1908, სიცილიის - 1968).სასარგებლო წიაღისეულიდან აღსანიშნავია ქვანახშირი, ლიგნიტი, ნავთობი, ბუნებრივი აირი, ტყვიის, თუთიისა, და რკინის მადანი, ბოქსიტი,პირიტი, ვერცხლისწყლის მადანი, გოგირდი, მარმარილო. ჰავა იტალიის დიდ ნაწილში სუბტროპიკულია , ხმელთაშუა ზღვისა, პადანის ვაკეზე, - სუბტროპიკულიდან ზომიერში გარდამავალი. ზაფხულიცხელი იცის და მშრალი. მდინარეთა ქსელი ყველაზე ხშირია ჩრდ. ნაწილში, სადაც გადის იტალიის უდიდესი მდინარე პო (სიგრძე 652 კმ.) პადანის ვაკეზე მიედინება მდინარეები: ადიჯე, ბრენტა, პიავე, ტალიამენტო, რენო და სხვ. აპენინის ნახ. კუნძულის უდიდესი მდინარეებია: არნო, დატიბრი. დიდი ტბების უმეტესობა (გარდა, კომო, ლაგო - მაჯორე და სხვ.) ლომბარდიის ალპების მთისწინეთშია, აპენინის ნახევარკუნძულისუდიდესი უდიდესი ტბებია: ბოლსენა, ბრაჩანო და სხვ. ალპებში 800 მეტრამდე სიმაღლეზე მთის ფართოფოთლოვანი ტყეა, 800 - იდან 1800 მ-მდე - წიფლნარი და წიწვნარია მთა-ტყის ყომრალ დანეშომპალა ნიადაგებზე; მაღლა - ბუჩქნარი, სუბალპური და ალპური მდელოები მთა - მდელოს ნიადაგზე, თხემურ, ნაწილში გაშიშვლებულიკლდეები და შვავებია. აპენინებში სიცილიასა და სარდინიაში 500-600 მ-მდე მარადმწვანე ქვამუხის, კორპის მუხის, მინიისა და ალეპოს ფიჭვისკორომები და ბუჩქნარია უმთავრესად ყავისფერ ნიადაგზე, მაღლა, 1000-1500 მ-მდე ჭარბობს მთის ფართოფოთლოვანი ტყეები ყავისფერ და მთის მურანიადაგებზე. ცხოველები შემორჩენილია მხოლოდ მთაში. ალპებსა და აპენინებში ბინადრობს არჩვი, ველური კატა, კვერნა, ქრცვინი, ცენტრაურ აპენინებში - მურა დათვი. გავრცელებულია: კურდღელი, ციყვი, ფრინველთა 400 - მდე სახეობა. ბევრია ქვეწარმავალი და თევზი.1861 წელს თანამედროვე იტალიის ტერიტორიაზე არსებული პატარა სამეფო-სამთავროები გაერთიანდნენ დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ. სულ ბოლოს მათ შეუერთდა რომი, სადაც მანამდე პოლიტიკური ძალაუფლება ეკუთვნოდა პაპს. 1922 წელს ქვეყნის სათავეში მოვიდა ფაშისტური ხელისუფლება ბენიტო მუსოლინის მეთაურობით, რომელიც ჩათრეულ იქნა მეორე მსოფლიო ომში.1947 წელს იტალია გახდა დემოკრატიული რესპუბლიკა.რომი - პანთეონის ტაძარი (ძვ. წ. I ს.), კოლიზეუმი (I ს.), ფორუმი, კარაკალას აბანოები (III ს.), ტრიუმფალური თაღი, წმ. პავლეს ტაძარი (IV ს.), კაპიტოლიუმის მუზეუმი, ეროვნული მუზეუმი, გალერეა ბორგეზე;მილანი - ოპერა «ლა სკალა», ტაძარი (XIV ს.), სან-ამბროჯიოს ეკლესია (XII ს.), მონასტერი ლეონარდო და ვინჩის ფრესკით „საიდუმლო სერობა";ვენეცია და მისი ლაგუნა, პიზის ტაძარი და კოშკი, პომპეის არქეოლოგიური ტერიტორია, ნეაპოლის ცენტრი და ყურე, სამეფო სასახლე კაზერტაში, სავოიის სამეფო სახლის რეზიდენცია;
|
ნანახია: 736 |
დაამატა: zereka
| რეიტინგი: 0.0/0 |
კომენტარის დამატება შეუძლიათ მხოლოდ დარეგისტრირებულ მომხმარებლებს [ რეგისტრაცია | შესვლა ]
|
|
|