იმ დღეებში, რომიდან მოვიდა წიგნი, რომელიც პატრიარქმა მისწერა წმ. ნინოს, მეფესა და ქართველ ერს. გამოგზავნილი იქნა ფრანგი დიაკონი, რათა ქება შეესხა ნინოსათვის და მისგან მიეღო ლოცვა-კურთხევა და მადლი. მას ჰქონდა წმ. ნინოსათვის წერილი ფრანგთა მეფისაგან, რომელიც ნინოს მამისაგან იყო მონათლული, და იერუსალიმიდან და კონსტანტინოპოლიდან შეეტყო, რომ ქართველთა ქვეყანა სიმართლის მზით განათებულიყო. ქების წიგნი იმიტომ მოეწერათ, რომ გაეგოთ იმ სასწაულებისა და კურნებების შესახებ, რომელნიც სვეტთან და მაყვლოვანში ხდებოდა. ფრანგმა დიაკონმა მოისმინა მცხეთაში სვეტთან მომხდარი სასწაულების შესახებ, რომლებიც თავადაც იხილა და გაკვირვებული ადიდებდა ღმერთს და წერილებით გაბრუნდა უკან.
მაშინ მეფემ უთხრა წმ. ნინოსა და ეპისკოპოსს, რომ: მსურს მთიელნი ძალით, მახვილით მოვაქციო და ჩემი სიძე ფეროზი ღვთის ძეს დავამონო და პატიოსანი ჯვარის თაყვანისცემა შევძინო, - წმ. ნინომ მიუგო: ღმერთს არ უბრძანებია მახვილის აღება, არამედ წმიდა სახარებითა და პატიოსანი ჯვარით უნდა დავანახოთ ჭეშმარიტი გზა, რომელიც საუკუნო ცხოვრებაში მიიყვანს კაცს და ღვთის მადლი გაანათლებს იმათი გულების სუბნელეს. - და წავიდნენ წმ. ნინო, ეპისკოპოსი იოანე და მათთან ერთად მეფის ბრძანებით იყო ერთი ერისთავი, მივიდნენ ისინი წუბენში და მოუწოდეს მთიელებს, რომლებიც პირუტყვებს მიმსგავსებოდნენ, ჭართალელებს, ფხოელებს, გუდამაყრელებს და უქადაგეს მათ ჭეშმარიტი ქრისტიანული სჯული, საუკუნო სიცოცხლის შემძენი. ხოლო იმათ არ ისურვეს ნათლობა, მაშინ მეფის ერისთავმა მახვილს მიმართა ცოტათი და იმათი კერპები გაანადგურეს.
იქიდან წამოვიდნენ და ჟალეთში შეჩერდნენ და ქისტიანული სჯული უქადაგეს ერწო-თიანეთელებს, რომლებმაც ახალი სარწმუნოება კეთილად მიიღეს და მოინათლნენ, ხოლო ფხოველებმა თავიანთი საცხოვრებელი მიატოვეს და თუშეთში გადავიდნენ, ასევე სხვა მთიულებიც ქრისტიანობაზე არ მოიქცნენ, ამიტომ მეფემ დაუმძიმა მათ ხარკი, რადგან ნათლისღება არ ისურვეს. შემდგომში ზოგი მათგანი მოაქცია წმ. აბიბოს ნეკრესელმა ეპისკოპოსმა, ზოგიერთები კი წარმართობაზევე დარჩნენ დღემდე.
წმ. ნინო ჩავიდა კახეთში და შეჩერდა კაწარეთში და მოაქცია ისინი. შემდეგ გადავიდა ქუელ დაბაში და იქ მოუწოდა კახეთის მთავრებს, რომლებმაც უკვე იცოდნენ ქრისტიანობის შესახებ და ისიც, რომ მეფე მოინათლა, ამიტომ ქრისტიანული სწავლება სიხარულით მიიღეს, მოექცნენ მასზე და იაკობ მღვდლის ხელით მოინათლნენ. აქედან გადავიდა ბოდში და მასთან მოვიდა კახეთის დედოფალი სუჯი, მთავრები და მრავალი თანმხლები პირი. წმ. ნინო მოუყვა მას ქრისტეს საიდუმლო განგებულების შესახებ და ტკბილი სიტყვით ასწავლა ჭეშმარიტი სარწმუნოება და ესაუბრა იმ სასწაულებზეც, რომლებიც ცეცხლოვანი სვეტიდან ხდებოდა, რაც მათთვის უკვე იყო ცნობილი.
მათ სიხარულით მიიღეს ნეტარი ნინოს სწავლება და მოინათლნენ დედოფალი, მთავრები და მხლებლები. და როცა ნეტარი ნინო დაშვრა ქადაგებითა და ღვაწლით, სულიწმიდისაგან ეუწყა ამ ქვეყნიდან გასვლა, ამიტომ მეფეს მისწერა წერილი, რომელიც გადასცა კახეთის დედოფალ სუჯის, სადაც ეწერა შემდეგი:
" იესო ქრისტეს ერთგულ მონას და წმიდა სამების აღმსარებელს, წმიდა მეფეების მსგავსს, მეფე მირიანს. ღმერთმა გარდამოგივლინოს ზეციური წყალობის ცვარი შენ და სამეფო სახლს და მთელ შენ ერს. იყოს თქვენი მფარველი ქრისტეს ჯავრი და მისი უწმიდესი დედის მეოხება, რადგან მე მოვიარე ეს ქვეყანა და მოისმინეს ქრისტეს შესახებ ქადაგება და მოექცნენ ქრისტიანობაზე და მოინათლნენ და გამჩენ ღმერთს თაყვანი სცეს. სიხარული გეკუთვნის, რადგან შენს დროს მოხედა ღმერთმა თავის მიერ გაჩენილთ და ამოუბრწყინვა თავისი მეცნიერების ნათელი. ეხლა დაიცავით ქრისტეს მართალი სარწმუნოება, რათა ქრისტესთან იყოთ საუკუნო ზეციურ სასუფეველში. რადგან მე, როგორც ერთი ამქვეყნად მოსულთაგანი, გავდივარ წუთისოფლიდან და ჩვენი მამების გზას გავუყვები. საუკუნოდ მოიხსენოს უფალმა თავის კეთილ სამყოფელში დედოფალი სუჯი, რომელმაც მიიღო ჭეშმარიტი ქრისტიანული სარწმუნოება, შემუსრა კერპები და ჭეშმარიტ ღვთისმსახურებაზე მოაბრუნა ხალხი. ასევე მოუწოდა თავის ძმას და ასულს და კიდევ არტერეონ მთავარს და ასწავლა მათ მართალი სარწმუნოება და ყველა მოინათლა ბოდში მამის, ძის და წმიდა სულის სახელით. ეხლა მოავლინეთ ჩემთან წმიდა მამამთავარი, რომ მომცეს საუკუნო ცხოვრების საგზალი, რადგან მოახლოებულია ჩემი აღსასრული.
როცა დედოფალმა სუჯიმ მიიღო ნინოს წერილი, გაუჩნდა სვეტიცხოველის თაყვანისცემის სურვილი და თვითონ გაეშურა მცხეთისაკენ მონდომებით, რათა ენახა და თაყვანი ეცა წმიდა სვეტისა და ცხოველი ჯვარისათვის. მთელი გზა გაიარა ფეხით და მიწას დაალტობდა ცრემლებით. და როცა მიუახლოვდა ცხოველ სვეტს, ნახა რომ არაგვი ჩვეულებრივზე მეტად მოდიდებულიყო, ამიტომ ვერც-ერთმა მხედართაგანმა ვერ გაბედა გასვლა მასში, ისინიც კი, რომლებიც შევიდნენ წყალში, გამძვინვარებულ წყალს უკანვე მოერიდნენ.
და როგორც უფლისაკენ მიმავალმა პეტრემ გაიარა წყალზე, ასევე ამ დედოფალმა, რომელიც ქრისტეს რწმენითა და სვეტიცხოველის თაყვანისცემის სურვილით იყო სავსე, მდოგვის მარცვლისოდენა რწმენას მინდობილმა, გამოისახა ქრისტეს ჯვარი და მოექცა წყალს ზემოდან, როგორც ცხენს მხედარი. მეორე ნაპირთან მდგარმა მთავარეპისკოპოსმა იოანემ და ხალხმა დაინახა, თუ როგორ შევიდა დედოფალი სუჯი გახელებულ მდინარეში და როგორ შედრკა წყალი და გზა მისცა დედოფალს გასავლელი. დედოფალმა მდინარეში ისე გაიარა, როგორც ხმელეთზე. შიშითა და გაკვირვებით მოეგებნენ მას მეფე და მთავარეპისკოპოსი და ყველანი შევიდნენ ეკლესიაში. ცხოველი სვეტის წინაშე ცრემლებით მხურვალედ ლოცულობდა დედოფალი სუჯი, რომელმაც საკუთარი თავი და შვილი და მთელი მისი მონაგები, ქალაქი მცირე ბართონი და დიდი დაბა ბოდისი შესწირა სვეტს და ხარობდა სულით.
მაშინ გადასცა მან მეფეს ნეტარი ნინოს წერილი, რომელმაც წაკითხვისთანავე შეაწუხა მეფე და თვალები აუვსო ცრემლებით. მეფემ წმ. ნინოსთან მიავლინა მთავარეპისკოპოსი; რათა წმიდა დედა წამოეყვანა მცხეთაში, მაგრამ ნინომ არ ისურვა. ამიტომ თვითონ მეფე მირიანი და დედოფალი ნანა და მათთან სხვებიც მოვიდნენ მასთან. ყველანი ნინოს სახეს უყურებდნენ, როგორც ანგელოზის პირს. და რწმენითა და სიყვარულით ეამბორებოდნენ მას, მისი სამოსიდან მცირე ნაწილებს ახევდნენ, როგორც სიწმინდეს, რწმენით ემთხვეოდნენ და ევედრებოდნენ თვალცრემლიანები თავიანთ მოძღვარს, პატიოსანსა და სნეულთა მკურნალს. სალომე უჯარმელი, პეროჟავრა სივნიელი და მათთან ერისთავები და მთავრები ეკითხებოდნენ წმიდა ნინოს: გაგვაგებინე დედოფალო ვინა ხარ და სადაური, ან როგორ მოხვედი ჩვენს ქვეყანაში საცხოვრებლად, ან სად გაიზარდე. რატომ ამბობ შენს ტყვეობას, სხვების ტყვებიდან გამომხსენლო. რადგან შენგან ვიცით, რომ ღვთის ძის განხორციელებამდე მოვლინებულნი იყვნენ წინასწარმეტყველები, შემდეგ უფალმა გამოარჩია თორმეტი მოციქული, ჩვენთან კი ღმერთმა არავინ მოავლინა შენს მეტი და შენ როგორ ამბობ, რომ ტყვე ვარ და უცხო? - და მაშინ დაიწყო მოყოლა წმიდა ნინომ და თქვა: მორწმუნე ასულებო, ჩემო ახლობელო დედოფლებო, თქვენში ვხედავ უწინდელი დედების მსგავს ქრისტეს სარწმუნოებასა და სიყვარულს, და თქვენ გინდათ გაიგოთ ჩემ უღირსი მხევლის ცხოვრება და გაცნობოთ, რადგან მოახლოებულია ჩემი სულის სხეულიდან გასვლა და საუკუნო ძილში გადასვლა, ამიტომ მოიმზადეთ საწერი და ჩაიწერეთ ჩემი გლახაკი და უსარგებლო ცხოვრება, რათა თქვენმა შვილებმა იცოდნენ თქვენი სარწმუნოება და ჩემი შეწყნარება და ღვთის სასწაულები, რაც თქვენც გიხილავთ.
მაშინ მოიმარჯვა საწერი სალომე უჯარმელმა და პეროჟავრა სივნიელმა, წმიდა ნინომ დაიწყო თხრობა და ისინი იწერდნენ ამას და ყველივე მოუთხრო მათ წმ. ნინომ, თავის შესახებ, რაც მის ცხოვრებაშია ზემოთ მოთავსებული. წმიდა დედამ მეფეს შეავედრა იაკობ მღვდელი რათა იოანეს შემდეგ იგი ყოფილიყო ეპისკოპოსად.
იოანე ეპისკოპოსმა შესწირა უფალს მსხვერპლი და აზიარა წმ. ნინო ქრისტეს ხორცსა და სისხლს, რაც გაიყოლა წმიდანმა მუდამ საგზლად, შეავედრა თავისი სული ღმერთს და აღესრულა იანვრის თოთხმეტში, მოციქულთა მადლით შემკული, წმიდა ქალწულებით და ღვაწლით და ტალანტთა სიმრავლით გამშვენებული და დატვირთული წარუდგა ყოვლად-წმიდა სამებას, როემლსაც მიართვა ძღვნად მრავალი ადამიანის სული და მრავლი ღვაწლით მოღლილი და მოქანცული გადავიდა ამ ქვეყნიდან საუკუნო ცხოვრებაში ოცდამეთხუტმეტე წელს მისი ქართლში შემოსვლიდან და ქრისტეს ამაღლებიდან სამოცდამეთვრამეტე წელს, ქვეყნის დასაბამიდან ხუთი ათას შვიდას ორმოცდამეთვრამეტე წელს. წმ. ნინოს გარდაცვალებამ შეაწუხა ორივე ქალაქი, მცხეთა და უჯარმა და მთელი ქართველობა, ხალხი მოდიოდა მრავლად, ერთმანეთს არ აცდიდნენ განსვენებულის სამოსელის შეხებას. მეფემ ძალით დააცხრო ხალხის ასეთი არეულობა და შფოთი და განიზრახა, რომ მისი წმიდა გვამი გადაესვენებინა მცხეთაში და დაეკრძალა სვეტიცხოველთან სიახლოვეში. მაგრამ რამდენჯერაც შეეხნენ წმიდანის გვამს, იმდენჯერ ვერ შეძლეს მისი ადგილიდან დაძვრა. მაშინ მიხვდნენ, რომ ასე სურდა წმიდანს და დაკრძალეს იქვე, კახეთის დაბა ბოდეში; წმიდა დედამ ასე დაკრძალვა ისურვა მეფისაგან უფლის მსგავსად, სიმდაბლისათვის, რადგან ის ადგილი იყო მეტად შეუფერებელი; ამიტომ მეფე და წარჩინებულები იყვნენ შეწუხებულები, მაგრამ მომხდარისა გამო და კიდევ წმინდანის ანდერძის შესასრულებლად დამარხეს იქ და ეკლესიაც ააშენეს, სადაც პატივით დაადგინეს ეპისკოპოსი. და დიდი მოკრძალებით პატივი სცეს ქართლის, კახეთის და ჰერეთის განმანათლებელს, სანატრელსა და ღვთისაგან დიდებულ წმიდა ნინოს.
როცა ყოველივე ეს დასრულდა, ბრწყინვალე მეფე მირიანმა ქართლი და ჰერეთი განამტკიცა ყოვლადწმიდა სამების, ყოველივე გამჩენი, ერთარსება და დაუსაბამო ღმერთის რწმენაში.
მაშინ კონსტანტინე კეისარმა, რომელსაც აქამდე მძევლად ყავდა წაყვანილი მირიან მეფის ძე, უფლისწული ბაქარი, დიდი ნიჭითა და პატივით გამოაგზავნა იგი ქართლში და მოსწერა წერილი:
"მე, თვითმპყრობელი მეფე კონსტანტინე, ზეციური მეუფის ახალი მონა, პირველად ეშმაკის მონობაში მყოფი, შემდეგ კი გამჩენი ღმერთისაგან გამოხსნილი, მოგწერ ღვთისაგან განბრძნობილსა და ჩემსავით ახალნერგ მორწმუნე მეფე მირიანს, იყოს შენთან მშვიდობა და სიხარული, რადგან იწამე ერთარსი სამება, დაუსაბამო და ყოველივეს დამბადებელი ღმერთი, აღარაა საჭირო ჩემთვის შენგან მძევალი, არამედ ჩვენ შორის შუამდომელად კმარა ღვთის ძე - ქრისტე ღმერთი, რომელიც საუკუნეებზე ადრეა შობილი, და რომელიც განკაცდა ჩვენი ხსნისათვის, და კიდევ მისი პატიოსანი ჯვარი, რომელიც მისი გულით მაღიარებლებს მოგვცა წინამძღოლად. და გამჩენი ღმერთის შუამდგომლობით ვიყოთ ძმური სიყვარულით, ამიტომ შენს შვილს, შენვე გიბრუნებ, გაიხარე და ღვთისაგან მოვლენილი მშვიდობის ანგელოზი იყოს შენთან და გამჩენმა ღმერთმა განდევნოს შენი ქვეყნის საზღვრებიდან მაცდური ეშმაკი."
მეფის ძე ბაქარი და კონსტანტინე კეისრის მოციქული მოვიდნენ მცხეთაში და მირიან მეფე და ნანა დედოფალი აღივსნენ დიდი სიხარულით და მადლობდნენ სრული სიკეთის მომცემ ღმერთს. იმ ხანებში დაასრულა მეფემ საეპისკოპოსო ეკლესია და შეასრულეს მისი კურთხევა დიდებით. მირიან მეფის მოქცევიდან ოცდამეხუთე წელს მოკვდა მისი ძე რევი, - თრდატ სომეხთა მეფის სიძე, რომელსაც მეფობა სიცოცხლეშივე ჰქონდა მიღებული. და დამარხეს იგი თავისგანვე მოწყობილ სამარხში. იმავე წელს დასნეულდა მირიან მეფეც და გარდაიცვალა.
სიკვდილის წინ იხმო თავისი შვილი ბაქარი და მეუღლე ნანა და უთხრა მათ: აი მე მივდივარ იქ, საიდანაც ვარ მოსული. და ვმადლობ მრვალმოწყალე ღმერთს, რომელმაც გააჩინა ცა და ქვეყანა და ეშმაკისაგან შეპყრობილი მიხსნა ჯოჯოხეთისაგან და ღირსი გამხადა მის მარჯვნივ დგომისა. შენ ნანა, თუ გექნება ჩემს შემდეგ მოცლა, სამეფო განძი გაყავი ორად და მოახმარე ჩვენი განმანათლებლის, - წმიდა ნინოს სამარხს, რომ არ შეიბღალოს ის ადგილი, რადგან იქ მეფეები არ სხედან, არამედ სრულიად უბრალოა. - ასევე შეევედრა ეპისკოპოსს, რათა ედიდებინათ ის ადგილი, რომელიც წმ. ნინოს გამო იყო პატივისცემის ღირსი.
ხოლო თავის შვილს უთხრა: შვილო, ჩემი სიბნელე შეიცვალა სინათლედ, და სიკვდილი - სიცპცხლედ; შენ გაძლევ ჩემი მეფობის გვირგვინს, ცისა და ქვეყნის გამჩენმა ღმერთმა განგიმტკიცოს სრული სარწმუნოება. ყოველნაირად გამოიწვრთნე ღვთის ძის მცნებებში და მთლიანად გაყევი მათ, და ქრისტეს სახელისათვის სიკვდილი მიიჩნიე სიცოცხლედ და გადარჩენად, რადგან იმით შეიძენ მუდმივ ცხოვრებას და სადაც კი იპოვი ცეცხლის მსახურებას და კერპებს, ცეცხლით დაწვი და ნაცარი იმათ შეასვი, რომელნიც მათ ესასოებოდნენ, და ეს შენ შვილებსაც აცნობე, რადგან მე ვიცი, რომ ისინი კავკასიელებში უხვად არიან. ღვთის გზას შეუდექი გულით და შენი თავი შეავედრე ღვთის ძეს, რომელიც დროზე უწინ იშვა და განკაცდა და ჩვენი გადარჩენისათვის იტანჯა, და პატიოსანი ჯვარის წინამძღოლებით მოერევი მტერს, როგორც ჩვეულებრივ ექცევა ხოლმე თავის მადიდებლებს. პატივი ეცი ღვთისაგან ამართულ სვეტს და მთელი შენი სასოება გქონდეს მასზე და წმიდა სამების რწმენით გადადი საუკუნო ცხოვრებაში.
ამის შემდეგ მოატანინა წმ. ნინოს ჯვარი, რომელიც თავიდანვე მას ჰქონდა, სამეფო გვირგვინი ჩამოკიდა ჯვარზე, თავისთან ახლოს დაიყენა შვილი ბაქარი, რომელსაც თავზე გადასახა ჯვარი, შემდეგ ვაზის ჯვარიდან აიღო გვირგვინი და დაადგა თავზე თავის ძეს და გარდაიცვალა მირიან მეფე. იგი დაკრძალეს ზემო ეკლესიაში სამხრეთის სვეტთან, ჩრდილოეთის მხარეს. ამ სვეტში არის მოთავსებული ღვთისაგან ამართული სვეტის ნაწილი. მირიან მეფის გარდაცვალებიდან მეორე წელს გარდაიცვალა დედოფალი ნანაც და დაიკრძალა იმავე სვეტთან, თავისი მეუღლის გვერდით. და გამეფდა ბაქარი, რომელიც მამას მიემსგავსა რწმენაში. მან მოაქცია ქრისტიანობაზე უმრავლესობა კავკასიელებისა, რომლებიც ვერ მოექცია მამამისს. მასა და სომხებს შორის მტრობა ჩამოვარდა, რადგან სომხებს სურდათ ქართლში გაემეფებინათ ბაქარის ძმისწულის, რევის ძის, თრდატის სომეხთა მეფის ასულის შვილი.
ბაქარი დაუახლოვდა სპარსთა მეფეს, რომელიც იყო მისი ბიძის შვილი, დაემოყვრა მას და გაუცვალა სამფლობელო და მის სიძე ფეროზს, რომელსაც მირიან მეფისაგან მიცემული ჰქონდა ჰრანი ბარდავამდე, იმის ნაცვლად მისცა ადგილები სამშვილდიდან მოყოლებული აბოცამდე.
მაშინ მოინათლა ფეროზი და მისი ხალხი, რომელნიც გაძლიერდნენ ხუასრო მეფის დახმარებით, შეუტიეს ჯავახეთში სომხებს, დაამარცხეს და იქიდან ისინი განდევნეს. მაშინ მეფე ბაქარმა ბერძენთა და სპარსთა მეფეების შუამდგომლობით, შეუდგინა ხელწერილი თავის ძმისწულებსა და იმათაც, რომელნიც მათი დედის სალომესაგან იყვნენ, რომ ვიდრე იქნებოდა ბაქარის ჩამომავალი, ვისაც კი შეეძლებოდა მეფობა, ისინი იმეფებდნენ და რევის ჩამომავლობიდან მეფობას არასოდეს დაუშვებდნენ.
მაშინ მოიყვანა ბაქარმა თავისი ძმისშვილები, მისცა მათ კახეთი და რუსთავის ერისთავებად დაადგინა ისინი. მეფე ბაქარმა თავისი ცხოვრება გაატარა ღვთის დიდ რწმენაში და ქართლსა და ჰრანში გაამრავლა მღვდლები და დიაკონები და ეკლესიის მსახურნი. მანვე ააშენა ეკლესია წილკანში. გარდაიცვალა და დაიკრძალა თავისი ძმის გვერდით. მეფედ დაჯდა მისი ძე მირდატი, რომელიც ასევე მეფობდა ღვთის დიდი რწმენით და ააშენა ეკლესიები თუხარის ციხეში, რადგან კლარჯეთის ხევში არ იყო ტაძარი. კლარჯთა მოძღვრად დაადგინა მღვდლები და ააშენა და შეამკო ერუშეთისა და წუნდის ეკლესიები.
მირდატის მეფობისას დაიწყეს ქართველებმა სვეტიცხოველისაგან ნაწილების აღება, რადგან ეს წმიდა ნაწილები სადაც უნდა ყოფილიყვნენ, ახდენდნენ დიდ სასწაულებს. მეფე მირდატი არ უშლიდა ხალხს წმიდა ნაწილების წაღებას, რადგან ჭეშმარიტმა ეპისკოპოსმა იაკობმა ასე მიიჩნია უკეთესად და თქვა: ეს დიდი სიწმინდე ღვთისაგანაა მონიჭებული და საჭიროა ღვთისაგან აღმართული სვეტისგან შევქმნათ ჯვარი. - ასე გავრცელდა სვეტიცხოვლის წმიდა ნაწილები მთელ ქართლში.
მაშინ, მეფე მირდატმა წმიდა სვეტისაგან შექმნა ჯვარი, ხოლო გადარჩენილ სიწმიდეს გარშემო შემოავლო ქვითკირის კედელი, რომლის თავზეც აღმართა მაცოცხლებელი ხის ჯვარი. მეფემ მისი ცხოვრება უშფოთველად გაატარა ღვთის დიდ რწმენაში და ღვთის სათნოებებით გადავიდა საუკუნო ცხოვრებაში.
მას შემდეგ, რაც ქართველებზე კეთილად მოიხედა ყოვლად-წმიდა ღვთისმშობელმა, რომლის წილხვედრნიცა ვართ ჩვენ, და მისი ძისა და ღვთის - იესო ქრისტეს სახელით ნათელი ვიღეთ, ჩვენი დიდი მფარველის, დედოფლისა და მარად ქალწული მარიამის, ყოვლად-წმიდა ღვთისმშობლის მადლითა და შეწევნით, ქართველთა გულები არასოდეს მიდრეკილა წმიდა და ერთარსება სამების რწმენიდან ურწმუნოებისაკენ.
ხოლო ბერძნები კერპების მსახურებას გაყვნენ და შემდეგ კი მწვალებლობის ღვარძლიც გაავრცელეს, რითაც ლამის დაეცნენ და დაიღუპნენ. ხოლო ჩვენ კეთილი სარწმუნოება, რომელმაც ღმერთმა მოგვცა მისი კურთხეული დედის ნებით, მტკიცედა გვაქვს დაცული ყოვლად-წმიდა ღვთისმშობლის მეოხებითა და ჩვენი განმანათლებელის, წმიდა ნინო მოციქულის მფარველობით.
მირიანის შემდეგ მეათე მეფე იყო ვახტანგ გორგასალი, რომელიც იძულებით წავიდა სპარსეთში, სადაც წმიდად დაიცვა ქრისტეს სჯული და რამოდენიმე ხნის შემდეგ მობრუნდა უკან ქართლში. მაშინ მთავარეპისკოპოსი იყო მიქაელი, რომელიც დაარწმუნეს, რომ ვახტანგმა უარყო ქრისტიანობაო. მან ეს დაიჯერა და როცა ვახტანგი მივიდ მასთან მოსაკითხად, ფეხი ჰკრა და მეფეს კბილები ჩაუმტვრია. ვახტანგმა მღვდელმთავრის ასეთი საქციელი ღვთისათვის სიმშვიდით დაითმინა და ცუდი არაფერი შეამთხვია მას. მაგრამ საბერძნეთში გააგზავნა მოციქულები და ბერძენთა მეფესა და პატრიარქს სთხოვა კათოლიკოზის დადგენა. და მართლაც, იმათ გამოაგზავნეს პეტრე კათოლიკოზად. ვახტანგმა ააშენა ქვემო დიდი ეკლესია და იქ დასვა პირველი კათოლიკოზი პეტრე, რომელიც იყო ღირსი და მდაბალი. კათოლიკოზის დადგენით სამთავროს დააკლდა პატივი.
ვახტანგ მეფემ ააშენა ქალაქი თბილისი და მცხეთიდან იქ გადავიდა. მანვე დაიმორჩილა ოსები და ყივჩაღები და ჩაკეტა ოსეთისაკენ გასასვლელები და იქ ააშენა ციხეები, სადაც დაადგინა იმ ადგილის მცველნი და უწოდა მას დარიალის კარი. ეხლა კი ქართველთა მეფის ბრძანების გარეშე, ვეღარ გადმოდიოდნენ ოსები და ყივჩაღები.
ვახტანგ მეფემ სპარსელებსაც აჯობა და დაიმორჩილა; თვითონ მეტად ძლიერი და გოლიათური აღნაგობის იყო და ყველგან გაეთქვა სახელი. მისი სიგრძე იყო თორმეტი მტკაველი, რასაც ამოწმებს მისი სამოსელი და აბჯარი. დიდი ვახტანგი განსაკუთრებით გამოირჩეოდა ღვთის მსახურებით.
იგი მოიკლა სპარსელებთან ბრძოლაში მისი ყოფილი მონისაგან, რომელმაც იცოდა, რომ იღლიის ქვეშ მეფის ჯაჭვის პერანგი იყო გახეული და როცა მტრის შესამუსრად მეფეს ხელები ზემოთ ჰქონდა აწეული, ბოროტმა მონამ ისარგებლა ამით და ესროლა ისარი იღლიაში და იმით მოკლა იგი. ჭეშმარიტად ქრისტესთვის ეწამა ქრისტესმოყვარე მეფე ვახტანგი, რომელიც დაიკრძალა სვეტიცხოვლის წინ. ამის შემდეგ სპარსელებისაგან დიდ გასაჭირში ჩავარდნენ ქართველები, რადგან მათი ქვეყანა იმათ დაიპყრეს და ბევრი ქრისტეს სახელისათვის აწამეს, რომელთაგან ზოგის წამება წიგნებში აღწერეს, ზოგიერთები კი ამი გარეშე დარჩნენ. მაგრამ ისინი, ყველანი უკლებლად, ღვთისაგან არიან აღწერილნი ცხოვრების წიგნში. ამის შემდეგ საბრძოლველად გამოვიდა ჰერაკლე მეფე, რომელსაც ქართველებიც შეუერთდნენ, შევიდნენ სპარსეთში და ღვთის შეწევნით სძლიეს სპარსელებს და იმათი ტაძრები და ბომონები შემუსრეს. და ხუასრო მეფე და ცხოველი ძელი, რომელიც ადრე სპარსელებმა გაიტაცეს, უკან დააბრუნეს და სამშობლოში გამარჯვებულები ჩამოვიდნენ.
ამის შემდეგ გავრცელდა უსჯულო მუჰამედის ქადაგება, რომელიც ბევრმა ხალხმა მიიღო. სპარსელები გაძლიერდნენ, პონტომდე მიაღწიეს და მთელი კაბადუკია დაიპყრეს და რადგან წესად იყო კათოლიკოზის კურთხევა ანტიოქიაში, ვეღარავინ ახერხებდა იქ ჩასვლას, ქართველები ამის გამო იყვნენ დიდ საზრუნავში. ანტიოქიის პატრიარქ თეოფილეს დროს, იქ იყვნენ გაგზავნილნი მოციქულები, რომელთაც პატრიარქს მოახსენეს ამის შესახებ. თეოფილემ მოიწვია კრება, რომელზედაც დაადგინეს, რათა შეკრებილიყვნენ ადგილობრივი ეპისკოპოსები და კათოლიკოზად ეკურთხებინათ ის, რომელიც მოსაწონი იქნებოდა მეფისა და ერისათვის, აღნიშნული დადგენილება წერილობითაც გააფორმეს და გამოაგზავნეს ქართლში.
და როგორც ადრე ასი სოფელი იყო განკუთვნილი წმიდა მირონის შესაძენად, ამის ნაცვლად ქართველებს დაუწესეს ასი დრაჰკანი. ამის შემდეგ კი დაადგინეს, რომ ქართლში ლოცვებისასღა მოეხსენებინათ ანტიოქელი პატრიარქის სახელი. ასე გამართეს ქართული ეკლესიის წესი და მოქმედება, რაც დღემდე სრულდება სადიდებლად მამისა და ძისა და სულისა წმიდისა, აწ და მარადის და უკუნითი უკუნისამდე, ამინ.
